Za 9-14

MESJASZ - CZASY OSTATECZNE
Narody pod panowaniem Pańskim
9 1 Wyrok. Słowo Pana: W krainie Chadraku* i Damaszku będzie Jego odpoczynek, gdyż do Pana należy Oko Aramu*, jak i wszystkie pokolenia Izraela. 2 Zarówno Chamat*, które z nim graniczy, jak Tyr i Sydon, bo mądrość [Jego] jest wielka. 3 Tyr otoczył się wałem obronnym, nagromadził srebra jak piasku - i złota - jak błota na drogach. 4 Jednak zawładnie nim Pan i jego bogactwo strąci w głębie morza; a jego samego w ogniu strawi. 5 * Aszkelon, widząc to, z bojaźni zadrży, podobnie Gaza pogrąży się w trwodze i Ekron zawiedzie się w nadziei. Król z Gazy będzie usunięty, opustoszeje z mieszkańców Aszkelon. 6 A lud mieszany osiedli się w Aszdodzie. Na proch zetrę pychę Filistyna. 7 I z krwi oczyszczę mu usta, i jego zęby z ofiary plugawej, wówczas i on stanie się Resztą, która należy do Boga naszego, jak jeden z rodów Judy, Ekron zaś będzie jak Jebusyta*. 8 Sam będę dla domu mego strażą i obroną przed przechodniami. I przemoc wroga już go nie dosięgnie, gdyż wejrzałem na niego w jego nędzy*.
Król Pokoju
9 Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny - jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy*. 10 On zniszczy rydwany w Efraimie i konie w Jeruzalem, łuk wojenny strzaska w kawałki*, pokój ludom obwieści. Jego władztwo sięgać będzie od morza do morza, od brzegów Rzeki aż po krańce ziemi.
Ocalenie Izraela i jego świetność
11 Także ze względu na krew przymierza* zawartego z tobą wypuszczę więźniów twoich z bezwodnej cysterny*. 12 Wróćcie do warownego miejsca, wygnańcy, oczekujący z nadzieją! Dzisiaj cię o tym zapewniam, że cię nagrodzę w dwójnasób. 13 Albowiem Judę trzymam w pogotowiu, jak łuk napinam Efraima, jak włócznią kieruję synami twymi, Syjonie, przeciwko synom twoim, Jawanie*, i miecz mocarza z ciebie uczynię. 14 Pan się zjawi nad nimi. Jak błyskawice wzlecą Jego strzały i Pan, Bóg wszechmogący, zadmie w róg. Nadciągnie w szumie wichru z południa. 15 Pan Zastępów będzie ich osłaniał, zniszczą i zdepczą kamienie z proc, i krew będą pili jak wino, i będą jej pełni jak czara, jak rogi ołtarza. 16 W owym dniu Pan, ich Bóg, da im zwycięstwo <jak klejnoty w koronie> i poprowadzi swój lud niby trzodę. Bo są jak drogie kamienie w ozdobnej koronie, co błyszczą światłem ponad Jego ziemią. 17 Jak dobry i jak uroczy będzie [ten kraj] - zboże da wzrost młodzieńcom, a młode wino - dziewicom*.
Tylko Pan wspomaga
10 1 Proście Pana o deszcz w porze wiosennej, bo Pan władcą gromów i On zsyła deszcze obfite, daje każdemu zieleń na polu. 2 Posążki bóstw* natomiast mówią tylko brednie, wróżbici widzą tylko kłamstwa, i złudne są sny, które wyjaśniają, pocieszają zwodniczo. Dlatego pójdą dalej, podobni do trzody błądzącej ciągle, bo nie ma pasterza.
Wyzwolenie i powrót Izraela
3 Przeciw pasterzom gniew mój się rozpala, moja kara ściga już kozły, bo Pan Zastępów wejrzał na trzodę swoją dom Judy, uczyni ją sławną jak swego rumaka w boju. 4 Z niej będzie kamień węgielny, z niej więź i z niej łuki bojowe, z niej dzielni wodzowie*. 5 Ci wszyscy będą jak bohaterowie, co w bitwie depcą błoto na drodze. Będą walczyć, bo Pan jest z nimi, a jeźdźcy na koniach okryją się hańbą. 6 Ja naród Judy umocnię, wesprę naród Józefa. Sprowadzę ich z powrotem, litując się nad nimi. I będzie znowu tak, jakbym ich nigdy nie odrzucił, albowiem Ja jestem Pan, ich Bóg, Ja ich wysłucham. 7 Efraim będzie podobny do mocarza, serce się w nim rozweseli jak gdyby od wina - ich synowie będą to oglądać z radością i serce ich rozraduje się w Panu. 8 Ja dam im znak i ich zgromadzę, bo ich wykupiłem - i tak, jak dawniej byli, będą znowu liczni. 9 Między narodami ich rozproszyłem i na obczyźnie o Mnie pamiętać będą, wychowają swych [synów], a potem powrócą. 10 Sprowadzę ich z ziemi egipskiej, zgromadzę ich z krainy Aszszur. Przywiodę ich do ziemi Gilead i Libanu, tak że miejsca dla nich nie wystarczy. 11 Przez Morze Egipskie będą przechodzić, zawładną morską tonią, a głębia Rzeki wyschnie. Upokorzony będzie pyszny Aszszur, a panowanie Egiptu ustanie. 12 Pan będzie ich mocą, w Jego imię będą chodzili - wyrocznia Pana.
11 1 Otwórz twe bramy, Libanie, niech twoje cedry strawi ogień! 2 Rozpaczaj, cyprysie, że cedr upadł, że to, co najpiękniejsze, uległo zagładzie. Jęczcie, dęby Baszanu, że las dziewiczy zwalony na ziemię. 3 Słychać skargi pasterzy, bo najlepsze pastwiska już ogołocone, głośne ryki lwów słychać, bo ozdoba Jordanu zmieniona w pustynię.
Dwaj pasterze*
4 Pan tak do mnie powiedział: «Paś owce przeznaczone na zabicie, 5 które kupcy zabijają bezkarnie, a handlarze mówią: "Wzbogaciłem się, niech będą dzięki Panu", a pasterze nie mają dla nich litości. 6 Ja też nie będą dłużej litościwy dla mieszkańców kraju - wyrocznia Pana - ale każdego z nich wydam w ręce jego sąsiada i w ręce jego króla. Oni doprowadzą kraj do upadku, a Ja nikogo nie uwolnię z ich ręki». 7 Tak więc pasłem owce przeznaczone na zabicie dla handlarzy. I wziąłem dwie laski: Jedną nazwałem "Łaskawość", drugą "Zjednoczenie". I pasłem owce. 8 Jednak w ciągu miesiąca usunąłem trzech pasterzy*. Straciłem także cierpliwość względem owiec, one również zniechęciły się do mnie. 9 Dlatego powiedziałem: Nie chcę was paść dłużej: co ma umrzeć, niech umiera, co ma zginąć, niech ginie, a te, co pozostaną, niech się wzajemnie pożrą! 10 Wziąłem moją laskę "Łaskawość" i złamałem ją na znak zerwania przymierza, które zawarłem z wszystkimi ludami. 11 I w tym właśnie dniu zostało ono zerwane, a handlarze owiec, którzy mnie podglądali, przekonali się, że to było słowo Pana. 12 Potem zwróciłem się do nich: Jeżeli to uznacie za słuszne, dajcie mi zapłatę, a jeżeli nie - zostawcie ją sobie! I odważyli mi trzydzieści srebrników*. 13 Jednak Pan rzekł do mnie: «Wrzuć do skarbony* tę nadzwyczajną zapłatę, której w ich przekonaniu byłem godzien». Wziąłem więc trzydzieści srebrników i wrzuciłem je do skarbony domu Pańskiego. 14 Następnie złamałem moją drugą laskę "Zjednoczenie" na znak zerwania braterstwa Judy z Izraelem. 15 Później rzekł Pan do mnie: «Weź powtórnie wyposażenie głupiego pasterza! 16 Albowiem sprowadzę temu krajowi pasterza, który nie będzie się troszczył o to, co ginie; nie będzie szukał tego, co błądzi; nie będzie leczył tego, co zranione; nie będzie karmił tego, co zdrowe. Ale będzie zajadał mięso tłustych zwierząt, a ich kopyta będzie obrywał. 17 Biada złemu pasterzowi, który trzodę porzuca. Miecz niech spadnie na jego ramię i na jego prawe oko! Niech uschnie jego ramię, a prawe oko niech całkiem zagaśnie!»
Ocalenie Jerozolimy i nawrócenie ludu
12 1 Wyrok. Słowo Pana o Izraelu. Wyrocznia Pana, który rozpostarł niebiosa i założył fundamenty ziemi, i ducha tchnął we wnętrze człowieka. 2 Oto uczynię Jeruzalem upajającą czarą* dla wszystkich postronnych narodów. Na Judę również ześlę doświadczenie w czasie oblężenia Jeruzalem. 3 W owym dniu uczynię Jeruzalem ciężkim głazem* dla wszystkich ludów. Każdy, kto go spróbuje podnieść, dotkliwie się pokaleczy. Wszystkie narody się zgromadzą przeciw niemu. 4 W owym dniu - wyrocznia Pana - porażę każdego konia trwogą, a jeźdźca obłędem*. Lecz na naród judzki spojrzę łaskawie, wszystkie zaś <konie> pogan porażę ślepotą. 5 Wówczas przywódcy judzcy pomyślą sobie: Potężną pomoc otrzymują mieszkańcy Jeruzalem od swego Boga, Pana Zastępów. 6 * W owym dniu sprawię, że przywódcy judzcy będą jak kocioł na ogniu i jak żagiew płonąca wśród snopów; i wyniszczą wszystkie sąsiednie ludy na prawo i lewo. Jednak Jeruzalem pozostanie nadal na swoim miejscu. 7 Najpierw wesprze Pan rody judzkie, aby sława domu Dawida i sława mieszkańców Jeruzalem nie przewyższała Judy. 8 W owym dniu Pan będzie obroną mieszkańców Jeruzalem, a każdy z nich, kto jest słaby, będzie jak Dawid, a dom Dawida jak bóstwo, jak anioł Pański na ich czele*. 9 W owym dniu sprawię, że wszystkie ludy, które targnęły się na Jeruzalem, będą zniszczone. 10 Na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalem wyleję Ducha pobożności*. Będą patrzeć na tego*, którego przebili, i boleć będą nad nim, jak się boleje nad jedynakiem, i płakać będą nad nim, jak się płacze nad pierworodnym. 11 W owym dniu będzie wielki płacz w Jeruzalem, podobny do płaczu w Hadad-Rimmon na równinie Megiddo*. 12 I płakać będzie [cały] kraj, każda rodzina oddzielnie. Rodziny z domu Dawida oddzielnie - i ich niewiasty oddzielnie. Rodziny z domu Natana* oddzielnie - i ich niewiasty oddzielnie. 13 Rodziny z domu Lewiego oddzielnie - i ich niewiasty oddzielnie. Rodziny z domu Szimejego* oddzielnie - i ich niewiasty oddzielnie. 14 I wszystkie pozostałe rodziny, każda rodzina oddzielnie - i ich niewiasty oddzielnie.
13 1 * W owym dniu wytryśnie źródło, dostępne dla domu Dawida i dla mieszkańców Jeruzalem, na obmycia grzechu i zmazy. 2 Wówczas - wyrocznia Pana Zastępów - wyniszczę imiona bożków w kraju, aby już nikt o nich nie wspomniał. I wypędzę z kraju wróżbitów i ducha nieczystego. 3 A jeśli wystąpi ktoś jako prorok, wówczas ojciec i matka, rodzice jego, powiedzą mu: «Nie możesz pozostać przy życiu, bo głosisz kłamstwa w imię Pana». I ojciec z matką, jego rodzice, przebiją go, gdyby prorokował. 4 Wówczas prorocy będą okryci pogardą za swoje widzenia prorockie; i nie będą już więcej nosić płaszcza z sierści w celu okłamywania. 5 Każdy będzie mówił: «Nie jestem prorokiem, ale rolnikiem, od młodości trudnię się uprawą roli». 6 A gdy go ktoś zapyta: «Cóż to za rany* masz na twoim ciele?»* Wówczas odpowie: «Tak mnie pobito w domu moich najmilszych»*.
Śmierć pasterza i sąd nad trzodą
7 Mieczu, podnieś się na mego Pasterza, na Męża, który jest Mi bliski - wyrocznia Pana Zastępów. Uderz Pasterza, aby się rozproszyły owce, bo prawicę moją zwrócę przeciwko słabym*. 8 W całym kraju - wyrocznia Pana - dwie części zginą i śmierć poniosą, trzecia część tylko ocaleje. 9 I tę trzecią część poprowadzę przez ogień, oczyszczę ją, jak oczyszcza się srebro, i wypróbuję tak, jak złoto próbują. I wzywać będzie mego imienia - a Ja wysłucham, i będę mówił: «Oto mój lud», a on powie: «Pan moim Bogiem».
Ostateczna walka - wywyższenie Jerozolimy*
14 1 Oto nadejdzie dla Pana dzień, kiedy twoje bogactwa rozdzielać będą u ciebie. 2 Wszystkie ludy zgromadzę do walki z Jerozolimą; miasto zostanie zdobyte, domy zrabowane, kobiety zhańbione; połowa miasta pójdzie na wygnanie, jednak Reszta mieszkańców nie ulegnie zagładzie. 3 Wtedy Pan wyruszy do boju i będzie walczył przeciw ludom, jak niegdyś walczył w dniu bitwy. 4 W owym dniu dotknie stopami Góry Oliwnej, która jest naprzeciw Jerozolimy od strony wschodniej*, a Góra Oliwna rozstąpi się w połowie od wschodu ku zachodowi i powstanie wielka dolina. Połowa góry przesunie się na północ, a połowa na południe. 5 I będziecie uciekać na dolinę wśród moich gór, bo dolina gór sięgać będzie aż po Asal*; a wy uciekać będziecie, jak uciekaliście w czasie trzęsienia ziemi za dni króla Judy, Ozjasza. Wtenczas nadciągnie Pan, mój Bóg, i z Nim wszyscy święci*. 6 W owym dniu nie będzie światła ani zimna, ani mrozu*. 7 Będzie to jeden jedyny dzień - Pan tylko wie o nim - nie będzie to dzień ani noc, wieczorną porą będzie jasno. 8 W owym dniu wypłyną z Jerozolimy strumienie wód, połowa z nich [popłynie] do morza wschodniego, a połowa do morza zachodniego. I w lecie, i w zimie tak będzie*. 9 A Pan będzie królem nad całą ziemią. Wówczas Pan będzie jeden i jedno będzie Jego imię*. 10 Cały kraj zmieni się w równinę, od Geba aż po Rimmon na południe od Jerozolimy. Ona jednak będzie wzniesiona i zamieszkana na swoim miejscu: od Bramy Beniamina aż do miejsca dawnej bramy, do Bramy Narożnej, od wieży Chananela aż do tłoczni królewskich. 11 Będą w niej mieszkali, a klątwa już jej nie dosięgnie. Jerozolima żyć będzie bezpiecznie. 12 A taką klęską porazi Pan wszystkie narody, które ruszyły do walki z Jerozolimą: rozpadnie się ich ciało, chociaż jeszcze trzymać się będą na nogach; oczy zaćmią się w oczodołach, a język zeschnie w ustach. 13 W owym czasie za sprawą Pana ogarnie ich wielkie przerażenie, jeden drugiego uchwyci za bary i pięść podniesie jeden na drugiego. 14 Juda także będzie walczył w Jerozolimie, gdzie zebrane zostaną bogactwa wszystkich okolicznych ludów: złoto, srebro i ubrania ponad wszelką miarę*. 15 Zagłada, podobna do tamtej plagi, wyniszczy konie, muły, wielbłądy, osły, i wszystkie zwierzęta, znajdujące się w tym obozie. 16 Wszyscy ci, którzy ocaleją spośród wszystkich ludów, biorących udział w wyprawie na Jerozolimę, rokrocznie pielgrzymować będą, by oddać pokłon Królowi - Panu Zastępów - i obchodzić Święto Namiotów*. 17 A te z ludów ziemi, które nie pospieszą do Jerozolimy oddać pokłon Królowi - Panu Zastępów - będą pozbawione deszczu. 18 A jeśli lud Egiptu tam się nie wybierze i tam się nie pokaże, spadną na niego nieszczęścia, jakimi Pan doświadczy narody, które nie przyjdą na obchód Święta Namiotów. 19 Taka więc kara spotka Egipt i wszystkie narody, które nie pójdą na obchód Święta Namiotów. 20 Wówczas nawet na dzwoneczkach koni umieszczą napis: «Poświęcone Panu»*, a kotły [zwyczajne] w domu Pańskim będą jak kropielnice przed ołtarzem. 21 Każdy kocioł w Jerozolimie i w Judzie będzie poświęcony Panu Zastępów. I będą przychodzić wszyscy, którzy mają składać ofiarę, będą brać je i w nich gotować. Nie będzie już w owym dniu przekupnia w domu Pana Zastępów.


Przypisy

9,1 - "Chadrak" - nie wspomniane poza tym miasto syryjskie; "Oko Aramu" = Damaszek; tekst popr., hebr.: "oko człowieka". Inni tłum.: "potomkowie Aramu".
9,2 - Zob. Lb 13,21.
9,5 - Następuje wyliczenie miast Filistei.
9,7 - Mowa o włączeniu do Izraela - Joz 15,63; 2 Sm 5,6nn. Pojęcie "Reszty" rozciąga się też na pogan.
9,8 - Tekst popr.; hebr.: "bo teraz patrzą moje oczy".
9,9 - Przyjście Mesjasza, Króla Pokoju - Za 3,14-17; por. Mt 21,1-7; J 12,15.
9,10 - Zniszczenie oręża to znamię czasów mesjańskich; por. Iz 2,4; Iz 9,3; Mi 5,9.
9,11 - "Krew przymierza" - zob. Wj 24,8; por. Mk 14,24 par.; "cysterny" - jak w Rdz 37,24-28. Tu symbol zesłania.
9,13 - Biblijna nazwa Greków.
9,17 - Tak ma hebr. Z niewielką poprawką można uzyskać sens: "W górach róść będzie zboże, na wzgórzach - gaj winnic".
10,2 - Hebrajskie terafim służyły do wróżb; por. Ez 21,26. Zarzuty często powtarzane przez proroków przed niewolą babilońską; por. Jr 23,16.
10,4 - Określenia przenośne urzędników i wodzów ludu.
11,4 - (Za 11,4-12) - Por. Jr 23,1-4; Ezd 34. Trzoda - to Izrael, handlarze - to zdrajcy narodu, zaprzedający go obcym.
11,8 - Trzej pasterze - źli przedstawiciele władzy.
11,12 - Cena niewolnika; por. Mt 27,9.
11,13 - Popr. wg Targumu; hebr.: "do garncarza", co niektórzy zatrzymują w sensie pieca do wytapiania.
12,2 - Obrazowe przedstawienie gniewu Bożego i kary.
12,3 - Zob. Syr 6,21.
12,4 - Por. 2 Krl 6,18n.
12,6 - Obraz pierwotny por. Ab 18; hebr. dodaje zbędne: "Jeruzalem".
12,8 - Por. 2 Sm 14,17.20.
12,10 - "Ducha pobożności" (dosł.: "łaski i przebłagania") - tzn. będą się Bogu podobać i prosić Go. Prawdziwa więc skrucha jest dziełem łaski Bożej; "na tego" - popr. wg gr.; hebr.: "na Mnie". Sens mesjański: por. J 19,37; Ap 1,7.
12,11 - Aluzja do śmierci Jozjasza. Por. 2 Krl 23,29; 2 Krn 35,20-25; Jr 22,10.18.
12,12 - Por. 2 Sm 5,14. Okolicznik "oddzielnie", powtarzający się parokrotnie, nawiązuje do zwyczajów orientalnych (por. Jl 2,16; 2 Krn 35,25) i jest może nadto aluzją do liczebności tych rodzin po wygnaniu.
12,13 - Por. Lb 3,21.
13,1 - Woda do rytualnych oczyszczeń (por. Lb 8,7) - obraz duchowego oczyszczenia w czasach mesjańskich; por. Iz 58,11; Ez 47,1-12; Jl 4,18; J 4,10; J 7,38n. O kulcie bożków por. Oz 2,19.
13,6 - "Rany" - samokaleczenie w ekstazie u fałszywych proroków; por. 1 Krl 18,28; "na twoim ciele" - dosł.: "między rękami"; "tak mnie pobito..." - tzn. raczej przyzna się on do złego życia w rodzinie niż do imienia proroka.
13,7 - Groźba pod adresem trzody - warstw kierowniczych i prostego ludu - że utraci dobrego pasterza. Mesjański sens stwierdza Mt 26,31.
14,1 - (Za 14,1-6) - Eschatologiczna walka o Jerozolimę i sąd (por. Ez 38,7-39,20; Jl 4,2). Obraz jest apokaliptyczny, stąd opis zmian w otaczającym świecie. Nie trzeba ich brać dosłownie.
14,4 - Por. Ez 11,23.
14,5 - "Asal" - inni popr.: "Jasol" lub "Ge-Hinnom"; "święci" - tutaj aniołowie (por. 2 Krl 6,16n).
14,6 - Tekst popr. wg LXX. Inni zamiast "ani" tłum. "lecz".
14,8 - Symbol błogosławieństwa Bożego; por. Ez 47,1-12.
14,9 - Bóg Izraela uznany królem całego świata; por. Ps 22[21],21; Iz 2,11.17; Ml 1,11-14; Ap 11,15.
14,14 - Por. Jr 30,16.
14,16 - Jako poświęcone władzy królewskiej Boga, radosne, związane z dziękczynieniem za zbiory i prośbą o deszcz.
14,20 - Napis na diademie arcykapłana; por. Wj 28,36-38. Ustanie więc rozróżnienie między naczyniami świętymi a pospolitymi przy sprawowaniu kultu - zapowiedź uświęcenia wszystkich dziedzin życia.

Zobacz rozdział